W artykule Violetty Madei zamieszczonym w  gazecie "Usłyszeć Świat" dowiemy się jakie są aktualne zasady dotyczące warunków dofinansowania do zakupu aparatów słuchowych. Reguluje je rozporządzenie ministra zdrowia z 31 maja 2017 roku. Określa ono nie tylko osoby uprawnione do wystawienia zlecenia na określone urządzenie, ale również kwotę limitu, kryteria przyznawania refundacji, a także czas użytkowania dla wybranych grup pacjentów. Warto wiedzieć, jakiego wsparcia z budżetu płatnika można oczekiwać, realizując zlecenie na urządzenie wspierające słyszenie.

Kto może zlecić pacjentowi aparat?

Omawiane rozporządzenie dokładnie precyzuje zamkniętą enumeratywną listę lekarzy, którzy są uprawnieni do wystawiania zleceń na zaopatrzenie w wyroby medyczne. W przypadku wszystkich czterech grup wyrobów medycznych kluczowych z punktu widzenia pacjentów z niedosłuchem, lista ta obejmuje siedem specjalności lekarskich:

• audiologię i foniatrię,
•  audiologię,
• otolaryngologię,
• otolaryngologię dziecięcą,
• otorynolaryngologię,
• otorynolaryngologię dziecięcą,
• laryngologię. 

Limity dofinansowania do aparatów słuchowych

W załączniku do wskazanego dokumentu resort zdrowia wyróżnił w grupie wyrobów medycznych wykonywanych seryjnie dwie grupy obejmujące aparaty słuchowe, grupę obejmującą wkładki uszne wykonywane indywidualnie oraz grupę przeznaczoną dla systemów wspomagających słyszenie. Każda z nich oprócz odrębnych limitów finansowych charakteryzuje się określonymi zasadami przyznawania refundacji (w zależności od wieku pacjenta oraz stwierdzonego ubytku słuchu), a także okresami użytkowania. "Zasady refundacji w zakresie aparatów słuchowych zostały opisane w pkt. 84 i 85 załącznika do rozporządzenia. W przypadku aparatów słuchowych na przewodnictwo powietrzne limit finansowania określono dla pacjentów do 26. roku życia w wysokości 2000 zł za sztukę bez odpłatności pacjenta, a dla pozostałej grupy 1000 zł za sztukę, przy odpłatności 30 proc." - wyjaśnił w piśmie do pacjentów Łukasz Szmulski, p.o. dyrektora Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji w Ministerstwie Zdrowia. Oznacza to, że dofinansowanie aparatów dla osób po 26. roku życia z budżetu NFZ nie przekracza kwoty 700 zł. Dodatkowo, w przypadku finansowania aparatów dla pacjentów do 26. roku życia niepełnosprawność słuchowa musi przekraczać wartość 30 dB, natomiast u osób po 26. roku życia niepełnosprawność słuchowa musi przekraczać wartość 40 dB (tj. będzie to niepełnosprawność II, III lub IV stopnia). Istotne różnice pojawiają się również w przypadku okresów użytkowania urządzeń - u osób poniżej 26. roku życia refundacja z Narodowego Funduszu Zdrowia na zakup aparatu słuchowego na przewodnictwo powietrzne przyznawana jest raz na trzy lata, podczas gdy u osób po 26. roku życia - raz na pięć lat. "Natomiast dla aparatów słuchowych na przewodnictwo kostne limit finansowania określono na poziomie 1800 zł za sztukę, z tym że pacjentów powyżej 26. roku życia obowiązuje odpłatność 30 proc. [oznacza to, że dopłata ze strony NFZ do jednego aparatu wynosi 1260 zł - przyp. red.]" - wskazuje Łukasz Szmulski. Również kryterium przyznawania refundacji jest w przypadku tych aparatów ściśle uzależnione od stopnia uszkodzenia słuchu - do 26. roku życia niedosłuch musi przekraczać 30 dB, natomiast w grupie pacjentów po 26. roku życia uszkodzenie słuchu musi przekraczać wartość 40 dB.

Analogicznie do aparatów na przewodnictwo powietrzne, również w drugiej grupie urządzeń dofinansowanie ze środków publicznych przyznawane jest w zależności od wieku pacjenta - raz na trzy bądź pięć lat.

Wkładki uszne i systemy wspomagające słyszenie

Dodatkowe finansowanie pacjenci mogą również uzyskać na indywidualnie przygotowywane wkładki uszne. Limit ich finansowania określono odpowiednio na 50 zł za sztukę raz na pięć lat w przypadku pacjentów po 26. roku życia, natomiast w przypadku dzieci i młodzieży do 26. roku życia Narodowy Fundusz Zdrowia finansuje wkładki do poziomu 60 zł raz na trzy lata. Odrębną grupą wyrobów, na które w myśl rozporządzenia można uzyskać dofinansowanie ze środków publicznych, są systemy wspomagające słyszenie. Limit finansowania założony przez MZ na te produkty wynosi 5500 zł, przy czym odpłatność pacjenta wynosi 50 proc. W praktyce oznacza to, że otrzymywane z budżetu NFZ, realne dofinansowanie wynosi 2750 zł. To jednak nie wszystkie obostrzenia związane z finansowaniem tych urządzeń, ponieważ o refundację przysługującą raz na pięć lat mogą starać się wyłącznie pacjenci do ukończenia 26. roku życia, u których wada słuchu utrudnia lub ogranicza zrozumienie mowy.

Specjalne uprawnienia pacjentów

Do kosmetycznych zmian w zasadach refundacji m.in. aparatów słuchowych doszło również w lipcu 2018, kiedy weszła w życia ustawa wprowadzająca szczególne uprawnienia w dostępie do świadczeń opieki zdrowotnej, usług farmaceutycznych oraz wyrobów medycznych dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Zgodnie z przyjętymi w niej zapisami osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności uzyskały dostęp do finansowania wyrobów do wysokości limitu wskazanego w rozporządzeniu, a także do korzystania z wyrobów medycznych bez konieczności uwzględniania tzw. okresów użytkowania. W praktyce oznacza to, że możliwa jest częstsza zmiana aparatów słuchowych lub systemów wspomagających słyszenie. Pacjentów po 26. roku życia nie obowiązują zapisy mówiące o 30 proc. wysokości udziału własnego przy refundacji aparatów słuchowych, a dzieci i młodzież - 50 proc. przy refundacji systemów wspomagających słyszenie.

Czy jest szansa na pełną refundację?

Środowiska pacjenckie od lat postulują zmiany w omówionym rozporządzeniu. Pod koniec 2017 roku do Kancelarii Prezydenta RP oraz resortu zdrowia trafiła petycja, w której wskazano nierówności, z jakimi mierzą się osoby z niedosłuchem lub głuchotą. Autor petycji Stanisław Porowski wskazał, że osobom korzystającym z aparatów słuchowych powinien przysługiwać 100-procentowy poziom dofinansowania do urządzeń, analogicznie do osób, u których lekarze zdecydują się na wszczepienie implantów słuchowych. W jego ocenie obecnie obowiązujące zasady generują nie tylko nierówności społeczne, ale również faworyzują określone grupy pacjentów. W odpowiedzi na zgłoszony postulat resort zdrowia przyznał, że nieustannie pracuje nad rozwiązaniami, które wpłynęłyby na zwiększenie dostępności wyrobów medycznych, a tym samym poprawienie standardów życia pacjentów. Nie pozostawił jednak złudzeń, że w kwestii odpłatności za aparaty słuchowe nastąpią przełomowe zmiany. "Odnosząc się do poruszonej kwestii dotyczącej zapewnienia osobom głuchym i niedosłyszącym 100 proc. dofinansowania na aparaty słuchowe, wyjaśniam, że intencją wykazu jest zabezpieczenie potrzeb pacjentów w jak największym stopniu, przy uwzględnieniu możliwości finansowych Narodowego Funduszu Zdrowia. Dlatego też nie wszystkie postulaty - nawet jak najbardziej słuszne - mogą być zrealizowane" - przyznał Łukasz Szmulski.

Źródło: www.slyszymy.pl