Narząd słuchu u dzieci pełni ważną rolę w rozwoju. Dzięki niemu dziecko poznaje otaczający go świat dźwięków, zarówno przyjaznych, jak i zagrażających jego życiu. Poznaje wyrazy podobnie brzmiące i uczy się mówić oraz rozumieć. Niedosłuch może spowodować opóźnienie oraz zaburzenie tego procesu. Dlatego ważna jest regularna kontrola słuchu dziecka. Jak często powinna być przeprowadzana? Na czym polega badanie?

Kiedy należy badać słuch u dzieci?

W związku z tym, że badanie słuchu jest bezbolesne i nieinwazyjne, nie należy się obawiać regularnego jego przeprowadzania. Pierwsze badanie słuchu jest wykonywane już na oddziale noworodkowym, a od jego wyniku zależy, czy kontrole będą wymagane częściej.
W przypadku zgłoszenia niedosłuchów występujących w rodzinie, nowo narodzone dziecko również będzie objęte programem kontrolnym.

Przy prawidłowych wynikach uzyskanych w pierwszych dobach życia, warto obserwować dziecko i kontrolować słuch na etapie rozwoju mowy. To rodzic jest osobą, która jako pierwsza zauważa brak reakcji dziecka w codziennym funkcjonowaniu lub znacznie mniejszy zasób słów w porównaniu do rówieśników lub oglądanie bajek z bliskiej odległości od telewizora.  U dzieci szkolnych problemy ze słuchem wiążą się z pogorszeniem w nauce  oraz problemami z przyswajaniem wiedzy na lekcji.

Oczywiście każde dziecko jest inne i rozwija się we własnym tempie, jednak należałoby wziąć pod uwagę sytuacje, które będą powodem do wykonania badania słuchu np. uraz głowy, leki podawane dziecku (tj. gentamycyna) lub częste zapalenia ucha środkowego czy też zatkanie ucha woskowiną.

To właśnie przyswajanie dźwięków z otoczenia jest najważniejszym bodźcem stymulującym do rozwoju zdolności komunikacyjnych u dzieci – najważniejsze w tym wypadku jest pierwsze 6 lat życia. Dlatego tak istotne jest zwracanie uwagi na ewentualne problemy.

Jakie badanie możemy wykonać dziecku?

Spośród obecnie znanych badań słuchu wyróżnia się badania obiektywne i subiektywne. Przedstawiamy propozycję badań subiektywnych, które są dobierane do wieku rozwojowego
i możliwości dziecka.

Behawioralna audiometria obserwacyjna (BOA) jest badaniem oceniającym reakcje dziecka na bodźce znane mu z życia codziennego (grzechotki, tamburyn, bębenek, szept, itp.).
W badaniu ocenia się odległość, z jakiej dziecko reaguje na bodźce dźwiękowe poprzez ocenę odruchu uszno-powiekowego na bębenek.

Audiometria wspomagana bodźcem wzrokowym (VRA) jest badaniem przeprowadzanym u dzieci poniżej 3 roku życia, u dzieci niewspółpracujących z osobą badającą oraz u dzieci, które nie pozwalają na założenie słuchawek nausznych (np. ze względu na nadwrażliwość
w okolicy głowy).

Audiometria tonalna polega na wyznaczeniu progu słyszenia u osób współpracujących. Standardowo wykonuje się ją u dzieci w wieku od 6-go roku życia. Pacjent słyszy dźwięk
w słuchawkach i jego zadaniem jest zasygnalizowanie, kiedy usłyszy nawet najcichszy dźwięk. Wynikiem badania jest audiogram.

Modyfikacją audiometrii tonalnej jest audiometria  tonalna zabawowa, podczas której mały pacjent wrzuca klocek do wiaderka lub wykonuje zadanie w momencie, kiedy słyszy dźwięk .

 U dzieci starszych (od około 7-go roku życia) z dużym zasobem słownictwa oraz prawidłową wymową głosek, można wykonać badanie oceniające zrozumienie mowy czyli audiometrię słowną.

U dzieci w wieku przedszkolnym lub z wadą wymowy można przeprowadzić badanie akumetryczne. Jest ono o wiele łatwiejsze od audiometrii mowy. Podczas tego badania pacjent powtarza lub pokazuje obrazki na tablicy, które szeptem wypowiada osoba badająca.

Jeżeli mamy sytuację, w której współpraca z pacjentem jest utrudniona albo niemożliwa, możemy sięgnąć po badania obiektywne. Do tej grupy zaliczamy:

• badanie otoemisji akustycznych – na jego podstawie możliwe jest ustalenie, czy dane ucho jest podejrzane o wystąpienie niedosłuchu odbiorczego o lokalizacji ślimakowej. 
• audiometria impedancyjna – badanie to ocenia funkcjonowanie elementów ucha środkowego (błony bębenkowej, kosteczek słuchowych, trąbki słuchowej). Zazwyczaj łącznie z pomiarem tympanometrii jest wyznaczany odruch strzemiączkowy, który jest wynikiem reakcji na głośne dźwięki. W przypadku zauważalnych problemów z pracą trąbki słuchowej wykonać można testy tympanometrii przy różnych wartościach ciśnienia powietrza w kanale słuchowym. 
• słuchowe potencjały: z pnia mózgu (ABR) – jest badaniem oceniającym drogę słuchową do pnia mózgu. Daje możliwość wyznaczenia fizycznego progu słyszenia u dziecka  poprzez wyznaczenie szeregu natężeniowego oraz pozwala ocenić miejsce występowania niedosłuchu.
• słuchowe potencjały: stanu ustalonego (ASSR) – umożliwia rekonstrukcje audiogramu i ustalenie progu słyszenia.