Słuch człowieka pełni bardzo ważną funkcję, dzięki temu zmysłowi możemy łatwo komunikować się, przyswajać informacje; jesteśmy również dzięki niemu bezpieczni, ponieważ wspiera orientację w przestrzeni. Zdolnością, dzięki której człowiek rozróżnia elementy mowy, jest słuch fonematyczny. Czym jest i jak objawiają się jego zaburzenia?

Czym jest słuch fonematyczny?

Słuch fonematyczny zwany również fonemowym to zdolność do odbierania i rozpoznawania pojedynczych fonemów w wyrazach. Fonem jest to najmniejsza dająca się wydzielić jednostka językowa, którą wychwytuje ucho człowieka. Dzięki słuchowi fonematycznemu jesteśmy w stanie odróżnić od siebie poszczególne głoski i słowa, rozróżnić akcent i intonację. Ta zdolność pozwala również dzielić zdania na wyrazy, wyrazy na sylaby, a sylaby na głoski. Słuch fonemowy jest więc niezbędny w procesie nauki czytania i pisania u dziecka. Zdolność ta kształtuje się u dzieci w wieku 1-2 lat i kończy w okolicach 6-7 lat. W przypadku podejrzeń niedosłuchu u dziecka należy niezwłocznie wykonać kontrolne badanie słuchu.

Zaburzenia słuchu fonematycznego – objawy

Częstą przyczyną zaburzeń w zakresie słuchu fonematycznego jest niedosłuch u dziecka. Objawy zaburzeń tego rodzaju słuchu to najczęściej:

• wady wymowy,
• trudności w wypowiadaniu się (problemy z budowaniem zdań, mały zasób słów),
• problemy z dzieleniem wyrazów na sylaby,
• trudności w nauce gramatyki języka ojczystego oraz języków obcych,
• opóźnienie rozwoju mowy,
• dysgrafia, dysleksja,
• trudności z czytaniem (niewłaściwa intonacja, pomijanie wyrazów lub dodawanie innych, trudności ze zrozumieniem czytanych treści),
• trudności z pisaniem z pamięci i ze słuchu (przestawianie szyku wyrazów, gubienie i mylenie liter),
• problemy z zapamiętywaniem ciągów słów (np. dni tygodnia, wierszyków, piosenek).

Zaburzenia słuchu fonematycznego objawiają się we wczesnym dzieciństwie. Aby zapobiec tym nieprawidłowościom, rodzice powinni zgłosić dziecko na zajęcia logopedyczne. Wcześniej należy wykluczyć niedosłuch, wykonując badanie odpowiednie do wieku rozwojowego dziecka.