Pogarszający się słuch, uczucie pełności w uszach i nawracające zawroty głowy to problemy, który utrudniają funkcjonowanie i pogarszają komfort życia. W wielu przypadkach te objawy mogą być oznakami choroby Ménière’a, która nieleczona prowadzi do całkowitej utraty słuchu. Tylko prawidłowe rozpoznanie i wdrożenie leczenia może zatrzyma postęp choroby. Jakie objawy powinny zaniepokoić? 

Jakie dolegliwości towarzyszą chorobie Ménière’a?

Etiologia Choroby Ménière’a nie jest dokładnie poznana, jednak najbardziej prawdopodobnym podłożem tego schorzenia jest rozszerzenie przestrzeni endolimfatycznych ucha wewnętrznego i gromadzeniu się płynu w błędniku błoniastym, czyli tzw. „wodniak śródchłonki”. Powoduje to fluktuacyjne pogorszenie słuchu, szumy uszne, napadowe, wirowe zawroty głowy i narastającą nadwrażliwość na dźwięki. Choroba jest również związana z nieprzyjemnym uczuciem pełności w uchu oraz innymi dolegliwościami fizycznymi, w tym nudnościami i bólami głowy. Symptomy mają charakter napadowy. Rozpoczynają się od szumów usznych i zawrotów głowy, po których następuje okres problemów ze słuchem i objawów specyficznych dla każdego chorego. 

Choroba objawia się z różną częstotliwością. Niektórzy pacjenci doświadczają napadu jedynie kilka razy w roku, a niektórzy nawet do kilku razy dziennie. W miarę jej postępu chory zaczyna odczuwać stały uszczerbek w słuchu oraz traci zmysł równowagi. 

Diagnostyka choroby Ménière’a

Niestety nie ma jednej skutecznej metodyki rozpoznania choroby. Lekarz dokonuje oceny stanu chorego na podstawie objawów, a potwierdzeniem problemów jest wykonanie kompletu badań. Wykonuje się między innymi: 

• Subiektywne badania narządu słuchu, czyli jest to audiometria tonalna oraz audiometria słowna. Audiometria tonalna polega na określeniu zakresu tonów słyszalnych dla pacjenta, a słowna – określa poziom zrozumiałości (dyskryminacji) mowy;
• Obiektywne badania narządu słuchu, do których zaliczamy audiometrię impedancyjną oraz ABR
• Badania układu równowagi, które pozwalają na określenie stanu zaawansowania choroby; rejestracja oczopląsu samoistnego oraz próba kaloryczna
• Tomografię komputerową i/lub  rezonans magnetyczny (MR) z wykorzystaniem kontrastu gadolinowego, w celu uwidocznienia struktur błoniastych ucha wewnętrznego [1]. 

Leczenie zwykle rozpoczyna się od zmiany nawyków pacjenta. Musi on zmienić dietę oraz zrezygnować z używek. W bardziej zaawansowanych stadiach stosuje się leczenie farmakologiczne, które spowalnia postępowanie choroby. Całość tych działań pozwala na zatrzymanie lub spowolnienie choroby oraz przywraca komfort życia. Kiedy zarówno zmiana stylu życia jak i farmakoterapia nie przynoszą efektów możliwe jest leczenie operacyjne. W takim przypadku zazwyczaj przeprowadza się zabieg neurektomii przedsionkowej z dostępem przez środkowy dół czaszki – traktowania jako leczenie z wyboru w zaawansowanej postaci choroby Ménière’a [2]. 

Warto również zaznaczyć, iż wcześniej wspomniana metoda diagnostyki choroby Ménière’a, czyli rezonans magnetyczny, może znaleźć swoje zastosowanie także w monitorowaniu postępów w leczeniu. Kontrolne badania MR pozwalają na ocenę skuteczności poszczególnych metod terapii pod kątem zaawansowania zmian i dalszego przebiegu choroby w uchu wewnętrznym [3].

Źródła:

1. Pierchała K.; Rozpoznawanie choroby Ménière’a; Otorynolaryngologia 2009, 8(3): 101-108

2. Niemczyk K., Jasińska A., Pierchała K.; Choroba Ménière’a cz. 2. Możliwości leczenia oraz strategie terapeutyczne. Komentarz do aktualnych zaleceń i doświadczenia własne; Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny; 2020, 9(2): 18-22

3. Jasińska A., Lachowska M., Wnuk E., Niemczyk K.; Zastosowanie badania rezonansu magnetycznego ucha wewnętrznego w diagnostyce choroby Ménière’a; Otolaryngologia Polska; 2021, 75(2): 1-8