Budowa ucha A A A
Ucho to narząd słuchu i równowagi występujący jedynie u kręgowców. Najbardziej złożone i rozwinięte układy słuchowe występują u ssaków. Ucho odbiera fale dźwiękowe, przekształca je w drgania mechaniczne, a drgania w impulsy nerwowe. Z uchem związany jest także zmysł równowagi (błędnik).
W uchu człowieka wyróżnia się trzy części:
- ucho zewnętrzne
- ucho środkowe
- ucho wewnętrzne
Ucho zewnętrzne
Ucho zewnętrzne składa się małżowiny usznej oraz przewodu słuchowego zewnętrznego. Przewód słuchowy zewnętrzny ma długość około 2,5 cm. Dzieli się na część chrzęstną związaną z małżowiną uszną oraz część kostną, która jest związana z kością skroniową.
Rolą ucha zewnętrznego, głównie małżowiny usznej, jest skupienie energii akustycznej i skierowanie jej do przewodu słuchowego zewnętrznego. Małżowina uszna odgrywa również istotną rolę w procesie lokalizacji dźwięku. Funkcją przewodu słuchowego zewnętrznego jest transmisja i wzmocnienie fali akustycznej docierającej do ucha środkowego. Zadaniem przewodu słuchowego jest również ogrzanie powietrza docierającego do błony bębenkowej i ochrona błony bębenkowej przed urazami mechanicznymi. Przewód słuchowy pokryty jest skórą a w warstwie podskórnej znajdują się gruczoły wytwarzające woskowinę. Woskowina zapobiega przesuszaniu się skóry. Jej niewielka obecność to normalne zjawisko fizjologiczne, natomiast jej brak jest patologią i może powodować tendencję do zapaleń skóry przewodu słuchowego zewnętrznego.
Na końcu przewodu słuchowego zewnętrznego znajduje się błona bębenkowa oddzielająca ucho zewnętrzne od ucha środkowego. Błona bębenkowa stanowi część ucha środkowego.
Źródło: "Audiologia kliniczna" pod redakcją prof. dr hab. med. Marioli Śliwińskiej-Kowalskiej
Ucho środkowe
Błona bębenkowa ma właściwości sprężyste, dzięki czemu fala akustyczna z łatwością wprowadza błonę w drgania. Łączy się ona z rękojeścią młoteczka, czyli pierwszej kosteczki słuchowej, dzięki czemu energia akustyczna przenoszona jest dalej na układ połączonych kosteczek słuchowych.
Ucho środkowe składa się z jamy bębenkowej, wyrostka sutkowatego i trąbki słuchowej. W jamie bębenkowej znajdują się trzy kosteczki słuchowe: młoteczek, kowadełko i strzemiączko. To najmniejsze kosteczki w naszym organizmie połączone stawami. W jamie bębenkowej znajdują się również dwa najmniejsze mięśnie ludzkiego ciała: mięsień napinacz błony bębenkowej i mięsień strzemiączkowy. Skurcz mięśnia strzemiączkowego powoduje usztywnienie łańcucha kosteczek słuchowych co powoduje tłumienie fali akustycznej o 15-20 dB w pasmie niskich i średnich częstotliwości. Odruch strzemiączkowy występuje przy poziomach dźwięku około 85 dB, ale nie chroni nas przed dźwiękami o częstotliwościach powyżej 2000 Hz. Mięsień napinacz błony bębenkowej zwiększa sztywność błony. Działanie obu tych mięśni to naturalna ochrona naszych uszu przed zbyt głośnym dźwiękiem.
Trąbka słuchowa łączy jamę bębenkową z nosogardłem, gdzie znajduje swoje ujście. Jej główne zadanie to wyrównanie ciśnień miedzy otoczeniem a jamą bębenkową.
Podstawową rolą ucha zewnętrznego i środkowego jest zapewnienie transmisji fali dźwiękowej ze środowiska zewnętrznego do elementów receptorowych w uchu wewnętrznym.
Źródło: "Audiologia kliniczna" pod redakcją prof. dr hab. med. Marioli Śliwińskiej-Kowalskiej
Ucho wewnętrzne
Ucho wewnętrzne składa się z błędnika kostnego, błędnika błoniastego oraz nerwu przedsionkowo-ślimakowego. Błędnik kostny składa się ze ślimaka, przedsionka i trzech kanałów półkolistych związanych z narządem równowagi.
W przewodzie ślimakowym znajduje się narząd Cortiego, który jest zbudowany z komórek receptorowych i podporowych. Komórki te stanowią ważną część drogi słuchowej. Zadaniem komórek rzęsatych w narządzie Cortiego jest przetworzenie siły mechanicznej fali akustycznej na sygnał bioelektryczny przesyłany do mózgu.
Źródło: "Audiologia kliniczna" pod redakcją prof. dr hab. med. Marioli Śliwińskiej-Kowalskiej
