Ubytek słuchu dotyka ludzi w każdym wieku i jego podłoże może być bardzo różne. Ubytek słuchu wywołany czynnikami genetycznymi, może być dziedziczny, może powstać na skutek działania różnego rodzaju farmaceutyków stosowanych przy dotykających organizm chorobach, być skutkiem długoletniej pracy w hałasie lub po prostu efektem starzenia się organizmu. Ubytek słuchu może negatywnie wpływać na naszą kondycję psychiczną, wywoływać depresję, poczucie odrzucenia czy niski stopień samooceny.

Rodzaje ubytków słuchu

Ubytki słuchu dzielimy na trzy rodzaje:

• uszkodzenia typu przewodzeniowego,
• uszkodzenia typu odbiorczego,
• uszkodzenia typu mieszanego.

Głębokość i zakres ubytku słuchu

Według wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) stopień uszkodzenia słuchu wyznaczany jest jako wartość średniej arytmetycznej progu słyszenia dla czterech częstotliwości: 500, 1000, 2000 i 4000 Hz. Stopień uszkodzenia słuchu określamy na podtsawie ubytków w uchu lepiej słuszącym. Średni próg słyszenia w granicach -10 +25 dB przyjmujemy za normę. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że słuch w dolnej części tego przedziału może, w pewnych sytuacjach, nie gwarantować dobrego rozumienia mowy w hałasie. Wg wytycznych WHO wyróżnia się następujące stopnie uszkodzenia słuchu:

a) lekki - 26-40 dB

Nie wszystkie elementy mowy potocznej są identyfikowane. Dziecko z takim ubytkiem słuchu może mieć problem ze zrozumieniem mowy w hałasie, w szkole. Powinno korzystać ze słabego aparatu słuchowego i w niektórych przypadkach z systemu FM. Taki niedosłuch często jest nie wykryty a dziecko jest oskarżane o brak uwagi. Tymczasem kłopoty w zrozumieniu mowy powodują u dziecka większe zmęczenie niż u dobrze słyszących rówieśników.

Dorosły z tego rodzaju ubytkiem słuchu, mając odpowiednie kompetencje językowe, radzi sobie dobrze. Wyjątkiem są osoby, których praca polega na stałych kontaktach z ludźmi. Wymagają one pomocy i aparatowania, aby ich słuch był wydolny socjalnie.

b) umiarkowany - 41-60 dB

Próg słyszenia jest na poziomie natężenia zwykłej mowy  potocznej, odbieranej z ok. 1-1,5 m. W dolnym przedziale bez aparatów możliwe jest rozumienie głośnej mowy, szczególnie w sytuacji dobrej znajomości słownictwa. Pomocne jest czytanie z ust. W górnym przedziale dziecko może nie dosłyszeć do 100% informacji. U dzieci zawsze konieczna jest rehabilitacja słuchu i mowy w aparatach słuchowych. Przy prawidłowym aparatowaniu i rehabilitacji z rozwijaniem języka osiągnięcia mogą dorównywać dziecku słyszącemu, często jednak z opóźnieniem. Osoby dorosłe bez aparatu słuchowego mają trudności ze rozumieniem mowy, często mówią: słyszę, ale nie rozumiem. Wczesne zastosowanie aparatu słuchowego pozwala na rehabilitację słuchu i odpowiednie bodźcowanie kory słuchowej.

c) znaczny - 61-80 dB

Do odbioru mowy konieczne jest odpowiednie wzmocnienie dźwięków, a mowa nie rozwinie się, jeżeli dziecko nie będzie wcześnie aparatowane i właściwie rehabilitowane dziecka niedosłyszącego. Osoba dorosła dobrze funkcjonuje w aparatach słuchowych a ich skuteczność zależy od wielu czynników m.in od rodzaju uszkodzenia słuchu oraz od wyniku audiometrii mowy.

d) głęboki - powyżej 91 dB

Wśród dzieci z niedosłuchem powyżej 90 dB spotyka się największe różnice w możliwościach słuchowych. Z jednej strony pewna ich część może mieć tak samo dobre osiągnięcia, jak dzieci z grupy poprzedniej, z drugiej zaś - jest pewien procent dzieci, które pomimo posiadania pewnej wrażliwości słuchowej nie są w stanie jej wykorzystywać. Zależy to w dużej mierze od zakresu odbieranych częstotliwości, ale także od wczesnego aparatowania, prawidłowej rehabilitacji, ogólnych możliwości dziecka i objęcia interdyscyplinarną opieką całej rodziny.

Źródło: Klasyfikacje zaburzeń słuchu, Henryk Skarżyński, Małgorzata Mueller-Malesińska, Wanda Wojnarowska Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu Warszawa, https://www.who.int/deafness/hearing_impairment_grades/en/